Trzecią formą testamentu zwykłego jest testament allograficzny. Ta forma testamentu określana jest czasami jako forma testamentu urzędowego z uwagi na to, że podczas jego sporządzaniu wymagana jest obecność osoby pełniącej funkcje publiczną. Taka forma testamentu powinna dawać spadkodawcy korzyści porównywalne z tymi jakie daje testament notarialny. Ponieważ Kodeks cywilny wymaga dopełnia szeregu formalności, jak również oświadczenie spadkodawcy nie zawsze przyjmowane jest przez osobę o odpowiednich kwalifikacjach, w praktyce bardzo często zdarzają się przypadki nieważności testamentu allograficznego.
Art. 951 kodeksu cywilnego, który reguluje kwestie testamentu allograficznego, wskazuje, iż dla jego ważności niezbędne jest dopełnienie następujących formalności:
- ustne oświadczenie woli prze spadkodawcę wobec odpowiedniej osoby urzędowej i dwóch świadków,
- spisanie woli testatora w protokole z podaniem daty jego sporządzenia,
- odczytanie spadkodawcy protokołu w obecności świadków,
- podpisanie odczytanego protokołu przez spadkodawcę, osobę urzędową i świadków testament.
Testament allograficzny jest nazywany testamentem administracyjnym ze względu na obecność organów administracyjnych przy jego sporządzaniu. Testament ten różni się od testamentu własnoręcznego tym, że testator oświadcza swoją ostatnią wolę wobec osoby urzędowej. Warunkiem ważności testamentu allograficznego, jest złożenie przez spadkodawcę ustnego oświadczenia woli. Wymaganiu temu nie czyni zadość odczytanie spadkodawcy sporządzonego wcześniej- pod jego nieobecność- pisemnego projektu testamentu i oświadczenie przez spadkodawcę, że to co mu odczytano uznaje za swoją ostatnią wolę.
Organy uprawnione do odebrania oświadczenia:
- wójt/ burmistrz/prezydent miasta,
- starosta
- marszałek województwa,
- sekretarz powiatu albo gminy,
- kierownik urzędu stanu cywilnego.
Katalog osób urzędowych trzeba interpretować ściśle. Należy wykluczyć złożenie przez spadkodawcę oświadczenia przed zastępcami lub osobami działającymi z upoważnienia osoby urzędowej.
Zadaniem osoby urzędowej jest przyjęcie oświadczenia ostatniej woli od spadkodawcy testamentu, w szczególności poprawne spisanie protokołu. Obecność osoby urzędowej jest wymagana w czasie składnia oświadczenia woli prze testatora. Sytuacja, w której osoba urzędowa przybywa dopiero na czas odczytania protokołu skutkuje nieważnością testamentu.
Świadkami testatora nie może być:
- osoba nie mająca pełnej zdolności do czynności prawnej,
- osoba niewidoma, głucha lub niema,
- osoba, która nie może czytać i pisać,
- osoba, która nie włada językiem, w którym spadkodawca sporządza testament,
- osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania.
Jest to tzw. bezwzględna niezdolność do bycia świadkiem. W sytuacji, gdy jedna z wyżej wymienionych osób pełniłaby rolę świadka, testament jest bezwzględnie nieważny. Wyjątek dotyczy osoba, niewładającej językiem, w którym testator oświadcza swoją wolę. Otóż, jeżeli testator złożył oświadczenie w języku znanym świadkowi, testament jest ważny.
Zgodnie z art. 957§ 1 Kodeksy cywilnego, nie może być świadkiem przy sporządzeniu testamentu osoba, dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść, jak również:
- małżonek tej osoby,
- jej krewny lub powinowaty pierwszego i drugiego stopnia,
- osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia.
Jeżeli świadkiem była jedna z wyżej wymienionych osób, nieważne jest tylko to postanowienie, które przysparza korzyści tej osobie, jej małżonkowi, krewnym lub powinowatym, albo osobie pozostającej z nią w stosunku przysposobienia. W przypadku, gdy z treści testamentu lub okoliczności wynika, że bez takiego rozrządzenia spadkodawca nie sporządziłby testamentu określonej treści, nieważny jest cały testament.
Oświadczenie spadkodawcy spisane w formie testamentu
Oświadczenie ostatniej woli spadkodawcy podlega spisaniu w protokole, który powinien precyzyjnie odzwierciedlać wolę spadkodawcy. Ponieważ sporządzanie protokołu jest czynnością czysto techniczną, może zostać przeprowadzone przez dowolną osobę, czyli:
- osobę urzędową,
- jednego ze świadków,
- osobę trzecią.
Jeżeli protokolantem nie jest osoba urzędowa ani świadek testamentu, to protokolant nie musi być obecny przy składaniu oświadczenia woli. Protokół może spisać osoba, dla której została przewidziana w testamencie korzyść majątkowa, pod warunkiem, że nie pełni roli świadka. Protokół może zostać spisany ręcznie lub przy wykorzystaniu urządzanie technicznego, ostatecznie powinien mieć postać materialną. nad prawidłowym spisaniem protokołu czuwa osoba urzędowa. Protokół powinien być opatrzony datą, odczytany w obecności świadków oraz podpisany przez spadkodawcę osobę urzędową oraz świadków. Jeżeli spadkodawca nie może się podpisać, należny to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz