Testamenty cz. I - kilka słów wstępu, rodzaje testamentów

Czy warto spisać testament, skoro istnieje dziedziczenie ustawowe ? Schemat dziedziczenia ustawowego jest przejrzysty i dokładnie rozpisany w kodeksie cywilnym, zatem jeśli nie chcemy go zmieniać, nie ma potrzeby tworzenia testamentu. Natomiast, w przypadku, gdy testator chce w inny sposób rozporządzić swoim majątkiem musi spisać testament. Dzisiejszy artykuł zapoczątkuje cykl artykułów w których to przedstawię i wyjaśnię Państwu czym jest testament oraz jakie są jego rodzaje, wskażę jak sporządzić poprawnie dany testament oraz co powoduje nieważność sporządzonego testamentu.
Zasadniczym aktem prawnym w polskim prawodawstwie zawierającym regulacje stosunków cywilnoprawnych między osobami fizycznymi i osobami prawnymi jest Kodeks cywilny, którego art. od 949 do 988 regulują kwestie prawne związane z rodzajami oraz formą testamentu. Aby rozrządzić całością lub częścią swojego majątku na wypadek śmierci, jedyną skuteczną czynnością przysługującą osobie fizycznej jest sporządzenie testamentu. W przypadku niesporządzenia testamentu dorobek życia trafi w ręce spadkobierców ustawowych.
Poniżej przedstawię Państwu znaczenie kilku kluczowych pojęć.

1. Czym jest testament ?

Pojęcie testamentu należy rozumieć dwojako. Po pierwsze, testament to czynność prawna obejmująca rozrządzenie majątku na wypadek śmierci. W tym znaczeniu testament to tyle co samo sporządzenie testamentu, a więc fizyczne jego stworzenie. W drugim znaczeniu testament to środek dowodowy - dokument zawierający treść oświadczenia spadkodawcy. Kim jest spadkodawca ? Jest to osoba fizyczna, po śmierci której majątek przechodzi na inne podmioty, tzn. spadkobierców . Spadkobiercą, czyli podmiotem, na który przechodzi ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego, może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna, a także jednostka organizacyjna. Te kategorie podmiotów wyposażone zostały przez ustawę w zdolność do dziedziczenia. 

2. Kto może sporządzić testament ? 

Testament może sporządzić tylko osoba fizyczna, posiadającą pełną zdolność do czynności prawnych. Sporządzenie testamentu jest czynnością o charakterze osobistym, nie można go sporządzić ani odwołać przez przedstawiciela. 

 3. Jakie są rodzaje testamentów ?

Testament można sporządzić w jednej z trzech form przewidzianych przez polskie prawo spadkowe, tj. w formie testamentu własnoręcznego (testament holograficzny), w formie aktu notarialnego, bądź w formie testamentu alograficznego, sporządzonego w obecności określonych osób urzędowych. W nadzwyczajnych sytuacjach, gdy istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy i nie jest możliwe zachowanie jednej z wyżej wymienionych form można sporządzić testament w formie szczególnej tzn. testament ustny, testament sporządzony podczas podróżny na polskim statku morskim lub powietrznym, lub testament wojskowy.